Chống độc quyền sách giáo khoa hay chặt đầu rồng Hydra?
Sách giáo khoa lớp 1 tăng gấp 4 lần sách cũ thật sự là một cú “úp sọt” người dân trong bối cảnh đại nạn Covid-19. Tất nhiên, sẽ như mọi lần, phụ huynh và học sinh không có cơ hội mặc cả với kiểu ấn hành hệ thống.
Từ trước đến nay, việc xuất bản SGK do NXB Giáo Dục giữ độc quyền. Điều này dẫn đến một hiện tượng sách sử dụng một lần. Năm nay phát hành năm sau lại đổi. Điều đó khiến xã hội tiêu tốn hơn 1000 tỷ năm để mua sách. Nó cũng dẫn đến một chương trình học “xào chẻ”, không ổn định và đậm mùi xôi thịt.
Năm học mới với thông tin các NXB được tham gia làm sách chưa tạo nên sự phấn khích thì lập tức nhận hung tin giá sách lớp 1 tăng gấp 4 lần, từ 54 nghìn đồng/bộ lên gần 200 nghìn đồng/bộ.
Vì sao chống độc quyền mà giá sách lại tăng? Trong năm mới, ngoài NXB Giáo Dục, chỉ có thêm hai đơn vị được phát hành sách là NXB Sư phạm Hà Nội và NXB Sư phạm TP.HCM. Ba đơn vị này niêm yết giá sêm sêm nhau.
Tôi tìm hiểu thì được biết Bộ GD-ĐT là bên phê duyệt các bộ sách. Mỗi NXB tự biên soạn và xây dựng giá. Bộ Tài chính là bên duyệt giá sách cho các NXB chỉ với một chế tài bâng quơ: “Các NXB tự quyết định giá đã kê khai, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn, phù hợp của phương án giá SGK đã kê khai…”
Chống độc quyền mà để các NXB tự ấn định giá thì cũng tương tự như chặt đầu con rồng Hydra vậy, chặt một đầu sẽ mọc ra hai đầu. Tôi không hiểu vì sao Bộ GD-ĐT không quản lý khâu biên soạn sau đó xã hội hoá in ấn thay vì để NXB tự viết sách, tự in và báo giá.
Khi đó, việc đấu thầu in ấn công khai sẽ kéo giá thành xuống. Không thể nói bản kẽm của NXB Giáo Dục nhân văn hơn bản kẽm của NXB khác. Không thể duyệt theo đầu sách để đưa thêm hai “quân xanh” vào nhân danh thị trường, tạo ra những chiếc bình thông nhau móc túi phụ huynh học sinh.
Vả lại, việc duyệt đầu sách cũng chính là “mở cửa hậu” cho các NXB thay đổi sách vào năm học tiếp theo. Không có gì bảo chứng rằng những bộ sách đó sẽ được sử dụng lâu dài và dân không tốn thêm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm khi quyền xây dựng nội dung nằm trong tay các NXB!
Một stt ngắn chưa thể mổ xẻ hết, nhưng rõ ràng sau triền miên độc quyền của NXB Giáo Dục, cách làm mới trong việc phát hành SGK là có vấn đề.
Không ai đi chặt đầu rồng Hydra, trừ khi việc đó có ích cho họ…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét