“Đám đông đà điểu”
Ở Huế vừa qua, công dân Lê Viết Tuấn tự tử vì quẫn bách của sự nghèo. Trước đó 6 năm, công dân Lê Thị Mỹ Nhân ở Cà Mau cũng tự tử với lý do tương tự. Giữa thời gian hai sự kiện trên, năm 2016, công dân Lò Thị Phanh chết vì lao phổi và được bó chiếu, chở thây vắt ngang xe máy.
Có thực sự cái nghèo mới tạo ra những cái chết như vậy?
Tôi không cho là thế! Quyết định chết vì nghèo là điểm cuối cùng của chuỗi chịu đựng mang tên bần cùng hoá. Khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa nhóm 20% dân số giàu nhất và 20% dân số nghèo nhất là khoảng 10 lần theo nghiên cứu mới đây. Nếu đỉnh của sự giàu là các tỉ phú đô la mới nổi thì có lẽ đáy của cái nghèo chính là kết thúc sự sống theo cách quẫn bách nói trên.
Thực ra tại quốc gia này có nhiều cái chết quẫn bách khác mà báo chí chưa “chạm” tới được. Một người phụ nữ lớn tuổi quyết liệt từ chối hai vợ chồng đứa con về việc chữa trị ung thư cho mình. Lý do: phải để tiền cho cháu nội bà đi học. Từ chối điều trị với lý do đó có phải là quẫn bách không? Tôi nghĩ là có! Một sự quẫn bách đầy lý trí trong khuôn viên rất hẹp của tư duy. Câu chuyện này ở ngay Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM.
Nhưng nếu như vậy thì e là chúng ta chưa nhìn thấy hết sự quẫn bách mang lại từ sự “phát triển” của bần cùng hoá.
Có một bộ phận không nhỏ đám đông cho rằng “sống chết có số”, “sống ngày nào hay ngày ấy”, “đen thôi, đỏ quên đi”, “mọi việc đã có Đảng và Nhà nước lo”…
Trong khi hít thở, uống và ăn không còn an toàn. Nếu cái chết là lựa chọn để chấm dứt sự nghèo là cùng kiệt về lối ra thì những “phản ứng đà điểu” chối bỏ sự thật xung quanh có thể coi là bần cùng tư duy (cả nhân cách nữa).
Đến khi bụi mịn PM2.5 dày đặc, nước sinh hoạt không còn an toàn, thực phẩm bẩn tràn lan và nhiều nguy cơ môi trường khác thì chính cách “phản ứng đà điểu“ ấy cũng là nguyên nhân họ không thể phản ứng kịp trước biến cố môi trường nói riêng và các thay đổi xã hội nói chung. Những người di tản ngay khỏi cháy Rạng  Đông là siêu hiếm. Không thể không đánh giá rất cao kỹ năng sống của họ Ở một vụ việc khác, hãy đánh giá cao kỹ năng pháp lý của những người dám kiện công ty nước sông Đà (chưa thấy ai).
Quay trở lại chuyện giàu/nghèo, phải xem lại mối quan hệ giữa nghèo tư duy với bẫy thu nhập trung bình và tận cùng nghèo với chính sách xoá nghèo. Phát triển bền vững và đánh đổi môi trường cũng vậy. Tất cả đều có liên quan với nhau.
Niềm an ủi duy nhất là đám đông “phản ứng đàn điệu” lại thông minh hơn lên sau mỗi lần trả giá. Chứ cắm đầu chạy theo bẫy thu nhập trung bình như hiện nay có lẽ sẽ còn tiếp diễn những cái chết thấy được như đã nói trên đầu và những hậu quả về sau như cháy Rạng Đông.
Về mặt này thì cho tới nay chưa thấy chính sách nào nhắc tới!
P/s: Ai xem mà muốn chửi thì bớt auto chửi chính quyền khi chưa có chính sách đi! Hãy xem lại bản thân có là thành viên của “đám đông đà điểu” hay không?
Ảnh chụp màn hình bài báo Tự thiêu vì đời sống nghèo khổ, đăng trên báo Nông Nghiệp Việt Nam.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét