Quân vương!

17/01/2023

Lê Huyền Ái Mỹ

17-1-2023

“Ông chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có 2 phó thủ tướng, 3 bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng; 2 phó thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, 2 bộ trưởng và nhiều cán bộ bị xử lý hình sự. Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, ông đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công, nghỉ công tác và nghỉ hưu”. (Tuổi trẻ).

So với bản tin “thôi giữ chức” của hai vị phó thủ tướng cực ngắn thì bản tin về vị nguyên thủ tướng, đương kim chủ tịch nước lại… rõ nét hơn. Qua đó cũng xác tín “trong đó có hai phó thủ tướng, 3 bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng”, vốn đã được Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng “tiết lộ” tại hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra năm 2022, hôm 10.1, hai phó thủ tướng đã tự giác nhận trách nhiệm chính trị, xin thôi nhiệm vụ vì để lĩnh vực phụ trách xảy ra khuyết điểm, vi phạm.

Chưa kể lời nhắn nhủ của cụ “ông về bảo vợ con ông…”…

Vả lại, “nếu có vấn đề sức khỏe không đảm bảo, hay uy tín giảm sút, thì xin thôi. Cấp có thẩm quyền khi đó sẽ xem xét miễn nhiệm nhiệm vụ ấy” – phát biểu của Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường ngày 9.1.

Quá nhiều thông tin vò vẽ nhưng là gì thì việc nêu rõ “chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu” và (buộc) phải thôi giữ chức một đương kim nguyên thủ quốc gia ở nước mình là việc xưa nay hiếm, giờ đã có, lại quá fast & furious nên cũng là tín hiệu mở… mắt cho những “đồng chí” còn trong đống rơm, ôm ấp ngày chui vô đống rơm.

Chỉ là tức tưởi đôi chút, cá nhân ông “nhận rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân” thì cho công bằng, Đảng cũng nhận rõ trách nhiệm với… ông không khi Đảng đã ươm mầm, nuôi dưỡng, đào tạo, rèn luyện, thử thách, tín nhiệm, bổ nhiệm ông trong từng ấy giai đoạn. Còn nhân dân – cũng muốn biết cụ thể đó là trách nhiệm gì, là cái vị trí đứng đầu ấy đấy, nó cơ man những vi phạm, hệ lụy nào. Liệu sau đây, với những ví dụ điển hình từ Việt Á đến AIC và hàng loạt “đăng kiểm”, Đảng có thực hiện một tổng kết chuyên đề, chỉ rõ từng lỗ hổng, lợi dụng lỗ hổng và vô hiệu hóa từng/ toàn cấp ủy đảng, công khai trước nhân dân, đối thoại với cử tri – đáp lại là giải trình của chính phủ, của từng cấp chính quyền, lĩnh vực ở từng vấn đề xã hội – để ít nhất cũng là phép “trị liệu” ngăn ngừa, cảnh tỉnh!

Đất nước chỉ một đảng thì lấy sức cạnh tranh tự thân mà làm sạch mình đi, tăng “kháng thể” liêm chính, hiểu biết, trung thực để mạnh lên đi, đừng hễ/dễ nghĩ ai chống mình, phá mình mà mình tự hư, tự hoại, tự hủy tự khi nào, từ đâu, có “địa chỉ” và “chỉ dẫn sử dụng” hết cả đấy! Nó là nhân để đưa đến quả ngày nay, không triệt nhân thì quả cứ rụng đầy, thối cả sân, ung cả vườn, mạt cả rừng.

Như hôm qua, hai bóng hồng blouse trắng vừa bị bắt, nối đuôi theo “minh quân” giám đốc; hôm nay lại cựu cục trưởng đăng kiểm nhận hối lộ như nhận lương tháng bị tóm, cảm giác cứ chạm thật nhẹ, rung thật khẽ vào đâu, đơn vị nào cũng xịt ra những hàng lớp cán bộ, lãnh đạo, doanh nghiệp tiếp tay sai phạm, gian dối, tham ô, hối lộ.

Thì chịu trách nhiệm trước nhân dân, nào đâu chỉ mỗi mình ông chủ tịch.

***

Thời cổ đại, nhiều vương hầu, trong đó có Achilles đã được gửi cho Centaur Chiron – trong thần thoại Hy Lạp thì đây là loài nửa thú nửa người – nuôi nấng, dạy dỗ, tức là mỗi vị quân vương đều phải biết sử dụng bản năng của nửa người nửa thú. Bậc quân vương không cần phải có tất cả những phẩm chất tốt như nhân từ, trung tín, nhân đạo, chính trực nhưng cần phải làm như có tất cả. “Một vị quân vương ở thời hiện tại, mà tôi không tiện nhắc tên, không rao giảng điều gì khác ngoài hòa bình và lòng trung tín, và ngài không ưa cả hai thứ đó; và nếu ngài còn theo đuổi hai thứ đó thì chúng đã lấy của ngài tên tuổi và cả sự nghiệp rất nhiều lần rồi”.

Là mấy ý, câu tôi vừa đọc được trong cuốn Quân vương của nhà tư tưởng N. Machiavelli, sống cách chúng ta gần 600 năm trước.