Chiến tranh Việt – Trung ngày 17-2-1979 và quan hệ ngày nay

17/02/2023

Nguyễn Tuấn Khoa

17-2-2023

Nhân 44 năm ngày chiến tranh Việt-Trung năm 1979, tôi đọc lại hai quyển sách bên dưới, tóm tắt những sự kiện quan trọng để có thêm thông tin mà chúng ta không có được từ sách báo trong nước, về một cuộc chiến mà cho đến nay số liệu vẫn còn mù mờ:

1. Brother Enemy (Huynh Đệ Tương Tàn), tập The War After the War (Chiến Tranh Nối Tiếp Chiến Tranh) của ký giả kỳ cựu tạp chí Far Eastern Economic Review, ông Nayan Chanda (1988- Publisher New York Macmillan)

2. Việt Nam, 1945-1975 – Chiến Tranh, Tỵ Nạn và Bài Học Lịch Sử của giáo sư Lê Xuân Khoa, giáo sư thỉnh giảng đại học Johns Hopkins (2004 – NXB Tiên Rồng).

DIỄN BIẾN

Rạng sáng 17/02/1979, Trung Quốc phát lệnh tấn công Việt Nam. 600 ngàn quân TQ đã dàn trải trên 1,000 Km biên giới. Ban đầu TQ dùng chiến thuật thí quân “biển lửa-biển người” nên tiến sâu hơn 10 Km như vào chốn không người. Sau đó vì địa hình hiểm trở và tiếp vận kém (dùng lừa vận chuyển) nên TQ khó triển khai cấp sư đoàn. Trong khi đó, trong 10 ngày đầu do chưa chuyển quân kịp nên VN chỉ sử dụng lực lượng tự vệ địa phương và vài sư đoàn chủ lực. Tổng cộng khoảng 70,000 người để chống trả 600 ngàn quân TQ. Với lực lượng tinh nhuệ, hệ thống phòng thủ lợi hại tại các hang động ở các điểm cao nên VN tạo được thế trận cân bằng.

Ngày 27/02/1979 TQ tập trung đánh Lạng Sơn, chiến sự khốc liệt, để rồi chiều ngày 04/03 TQ tiến vào Lạng Sơn, chỉ còn cách Hà Nội 155 Km.

Ngày 03/03/1979 Quân Đoàn I tinh nhuệ đến Lạng Sơn sau nhiều ngày di chuyển từ Campuchia bằng máy bay vận tải hạng nặng AN-12 do Liên Xô kịp đem đến. Các lực lượng không quân hùng hậu với pháo binh được Liên Xô khẩn cấp viện trợ cũng được điều tới Lạng Sơn. QĐ II, ngay sau đó, được lệnh cấp tốc chuyển lên Lạng Sơn từ chiến trường Campuchia để dành ưu thế trên chiến trường. Rõ ràng, VN quyết ghi vào lịch sử thêm một lần đánh bại quân TQ xâm lược. Không khí Lạng Sơn nặng nề báo trước một trận chiến khốc liệt.

Tuy nhiên, vào ngày 05/03/1979 Bắc Kinh bất ngờ tuyên bố chiến thắng, hoàn thành mục tiêu chiến tranh và… rút quân!

Ngày 07/03 VN tuyên bố cho phép TQ rút quân. Trên đường rút quân, TQ đã tàn phá tất cả những gì chúng gặp và tệ hơn gây ra thảm sát thường dân tại Đổng Chúc- Cao Bằng.

Ngày 16/03/1979 TQ tuyên bố hoàn thành việc rút quân.

AI LÀ BÊN THẮNG TRẬN?

Sau khi TQ rút quân, cả hai phía đều tuyên bố thắng trận. Khi hai bậc thầy về bưng bít thông tin đánh nhau thì thế giới khó có được con số thật về thương vong và tử vong. Theo số liệu của các nhà sử học quốc tế thì: tỷ lệ thương vong/tử vong phía TQ là 60 ngàn/25 ngàn, tiêu tốn 1.3 tỷ USD, trong khi đó, tỷ lệ phía VN là 20 ngàn/10 ngàn.

Ngày 16/03/1979, tại hội nghị Quân Chính, Đặng Tiểu Bình chỉ trích tướng lãnh TQ: “Đánh lần này vũ khí, quân số đều gấp nhiều lần Việt Nam. Ở Cao Bằng gấp 5-6 lần. Ở Lạng Sơn, Lào Cai gấp 6-7 lần” nhưng “…thương vong của chúng ta gấp 4 lần so với Việt Nam. Uy tín của chúng ta đã bị hủy diệt”.

NGUYÊN NHÂN CUỘC CHIẾN

Việc các quốc gia CS gồm Việt Nam, Campuchia, Trung Quốc đánh nhau, cho thấy ý thức hệ Quốc Tế Cộng Sản chỉ là vỏ bọc để nước lớn thôn tính nước nhỏ. Theo ký giả Nayan Chanda và giáo sư Lê Xuân Khoa, có 3 nguyên nhân quan trọng dẫn đến cuộc chiến Việt-Trung:

1. Chủ quyền Hoàng Sa & Trường Sa:

Ngày 14/09/1958, VNCS đã bị mắc bẫy TQ dẫn đến việc Thủ tướng Phạm Văn Đồng gửi công hàm nhìn nhận chủ quyền TQ trên quần đảo Trường Sa. Đây là một cơ sở pháp lý quan trọng để TQ nuôi mộng thôn tính cả biển Đông sau này.

Năm 1972, Nixon đã bán đứng đồng minh VNCH trong chuyến viếng thăm Bắc kinh để rồi ngày 18/01/1974 TQ đánh chiếm Hoàng Sa dưới sự làm ngơ của Đệ Thất Hạm Đội của Mỹ gần đó. Do mắc nợ nên cả VNCS và VNCH đều không dám lên án những đồng minh bất lương của mình được!

Ngày 05/04/1975 Hải Quân Bắc Việt, nhanh tay hơn TQ, đã chiếm Trường Sa từ VNCH và ngày 07/05/1975 công bố bản đồ VN có cả Trường Sa và Hoàng Sa trên báo SGGP. Đây là một bước đi cứng rắn của Hà Nội sau khi bị mắc bẫy nói trên.

Đối với TQ, việc chiếm Trường Sa, VN đã vi phạm công hàm 1958. Đây được xem là một nguyên nhân quan trọng của chiến tranh 1979.

2. Vấn đề Hoa Kiều Chợ Lớn:

Sau khi chiếm Sài Gòn một tháng, Hà Nội đã ép Hoa Kiều Chợ Lớn nhập quốc tịch để đối lấy phiếu lương thực. Ngày 24/03/1978, Hà Nội cho bao vây Chợ Lớn, kiểm kê kể cả từng hiệu buôn nhỏ. Trong đợt càn quét này, Hà Nội đã tịch thu khoảng 8 tấn vàng và quốc hữu hóa 30,000 cơ sở sản xuất và thương mại. Chưa dừng lại ở đó, ngày 03/05/1978, Hà Nội cho đổi tiền, tối đa cho mỗi gia đình là 200 Đồng. Chỉ phút chốc, tiền VNCH mà Hoa Kiều đang giữ trở thành rác và họ bị phá sản!

Bắc Kinh nổi giận, lập tức ngưng viện trợ 72 dự án đang hoạt động tại VN, kêu gọi người Hoa trong cả nước hồi hương, thậm chí TQ đòi đem tàu vào tận Cảng Sài Gòn đón. Ít lâu sau, hơn 250 ngàn người đã trở về TQ, một số khác đi theo dạng thuyền nhân do chính quyền VN tổ chức lén lút có thu vàng, một số ít khác đi kinh tế mới.

3. Việt Nam đánh Campuchia:

Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chiến tranh Việt-Trung 1979. Theo các nhà lãnh đạo Bắc Kinh lúc bấy giờ, việc đánh Campuchia đặt TQ vào thế mất an toàn biên giới mà lần đầu kể từ năm 1949 họ mới gặp phải: phía Bắc có “đại bá quyền” Liên Xô và phía Nam có “tiểu bá quyền” Việt Nam với âm mưu lập liên bang Đông Dương. Những cuộc tiếp xúc sau đó giữa VN và TQ như đổ dầu vào chảo lửa, làm cho quyết tâm của TQ đánh VN không thể dừng lại được nữa:

Ngày 07/06/1979, tướng Võ Nguyên Giáp cùng một đoàn quân sự-ngoại giao ghé Bắc Kinh sau chuyến thăm Mat-xcơ-va. TQ không đón tại sân bay, không có tiệc chiêu đãi và chỉ cho các quan chức hạng II tiếp. Tướng Giáp trả đũa bằng cách nói với chủ nhà rằng VN đang cầm tù các cố vấn TQ vào tháng 5/1979 khi tấn công vào Campuchia. Sau đó, báo Nhân Dân đăng bài tướng Giáp thăm TQ và chèn thêm hình ảnh lịch sử VN với 1000 năm chống TQ. Một ngày sau, Phạm Văn Đồng ghé Bắc Kinh, Lý Tiên Niệm trao cho ông Đồng một kháng thư lên án việc VN tấn công Trường Sa 1975, VN đàn áp người Hoa Chợ Lớn. Hai bên đã lớn tiếng với nhau.

VIỆT NAM THỜI HẬU CHIẾN 1979

Sau khi tuyên bố rút quân 16/03/1979, TQ vẫn còn chiếm đóng trên 60 Km2. Chiến tranh biên giới vẫn còn tiếp diễn 10 năm sau đó với ít nhất 6 trận đánh cấp sư đoàn, gây tổn thất không kém cuộc chiến năm 1979. Chiến tranh Việt-Trung chỉ thực sự chấm dứt khi các quốc gia CS ở Đông Âu sụp đổ vào năm 1989. Thật vậy, nhận thấy nguy cơ lan đến VN, một đoàn lãnh đạo VN cao nhất sang Trung Quốc cầu hòa, chấp nhận các điều kiện tiên quyết khắc nghiệt được ghi rõ trong Mật Ước Thành Đô ký năm 1990.

Từ đây, VN đã tự mình phá hỏng cơ hội thoát Trung và đặt mình vào thế yếu trong quan hệ vơi TQ! Một chương lịch sử đen tối mở ra cho nước Việt!

Trong hai năm liên tiếp 1999, 2000, VN đã ký 2 hiệp định theo đó VN nhường cho TQ Ải Nam Quan và nửa thác Bản Giốc. Nhục nhã hơn VN bị TQ đối xử như một kẻ bại trận khi lần lượt dâng tiếp Bauxite Tân Rai, Formosa và Đặc Khu Kinh Tế 99 năm đang dần hình thành … Vào ngày 01/05/2014, VN chịu nhục khi bất lực nhìn TQ cắm giàn khoan 981 trong hải phận của mình. Khom lưng mời kẻ xâm lược Tập Cận Bình đến giáo huấn các đại biểu Quốc Hội bù nhìn của Việt Nam. Chưa hết, vào tháng 03/2018 do áp lực của TQ, VN phải rút giàn khoan chuẩn bị khai thác, hòan toàn nằm trong thềm luc địa của Việt Nam; buộc VN phải chịu đền bù cho nhà thầu Repsol 2 tỷ USD…

Nhìn lại chặng đường dài trong quan hệ hai nước, chỉ có lãnh đạo thời Lê Duẫn mới dám đương đầu cứng rắn với TQ. Còn lại, tất cả đều tỏ ra bạc nhược trước kẻ thù. Họ đang đặt tổ quốc vào tình thế nguy ngập.

Trong lịch sử chiến tranh giữa hai nước, chưa bao giờ Trung Quốc có cơ hội lớn để thôn tính Việt Nam như vậy!