Cuộc chạy dịch và thước đo chính quyền nhân dân

01/08/2021

Tâm Chánh

1-8-2021

Dịch họa đang bộc lộ rõ ràng lớp nghèo mới ở Việt Nam. Một phần trong đó chính là những người lăn lóc chạy dịch trên các nẻo quốc lộ hổm rày.

Đó là một đời sống thế thảm. Không chỉ vì mức độ ngặt nghèo, khốn khó về sinh kế. Quan trọng là họ không có cơ hội tiếp cận bình đẳng về chính trị.

Một chính quyền của dân, do dân, vì dân chỉ là một mớ luân lí sáo rỗng trong cuộc vật vạ chạy dịch của họ. Hoặc khá hơn, đó chỉ mới là một chính quyền nhân đạo, tế chẩn.

Chính quyền ấy tuỳ tâm, để họ kẹt lại ở các cửa ngõ địa phương giãn cách chống dịch, hay buộc họ quay lại nơi họ đã quyết định rời bỏ. Họ bị đối xử bằng thái độ ban ơn, hay chỉ được nhủ lòng thương xót, trắc ẩn. Họ bị trói buộc về ý thức như là những thần dân tuân phục.

Không phải cấp chính quyền nào cũng đã ứng xử tệ hại như vậy với những người chạy dịch. Phú Yên tổ chức liên tục các chuyến xe an toàn đưa hàng ngàn người lao động li hương của họ về quê, bảo đảm sức khỏe, an toàn cho cả người dân và giúp thuận lợi cho hoạt động phòng chống dịch.

Đó là một cách tiếp cận đúng đắn không chỉ về mặt đạo lí, mà cơ bản là về quyền. Không thể ngăn cản người ta chạy dịch bằng phương tiện xe gắn máy nếu nhu cầu chính đáng ấy không được đáp ứng bằng những dịch vụ bảo đảm.

Nhưng nạn chạy dịch đã không còn là diễn biến nhỏ lẻ, mỗi địa phương đang hành xử bằng quan niệm của riêng mình, đòi hỏi chính phủ phải xắn tay áo vào cuộc.

Trợ giúp những người li hương chạy dịch không chỉ bằng tiếp cận nhân đạo, mà chính yếu là tiếp cận từ quyền cơ bản của công dân.

Không thể có một chính quyền nào phải mỏi miệng xưng tụng của dân, do dân , vì dân mà để đàn bà, con trẻ vật vướng tìm cách về quê chạy dịch cả.

***

Cần khởi động một chiến lược giảm nghèo mới!

Cần khởi động một chiến lược giảm nghèo quốc gia mà một đối tượng đông đảo, tập trung là dòng người nghèo đang tháo chạy khỏi các vùng đô thị có dịch hiện nay.

Đó là lớp người nghèo mới, vừa không hiện diện trong các danh sách hỗ trợ ở các vùng đô thị, vừa không hiện diện trong các bảng thống kê nghèo đói ở quê hương, bản quán.

Bộ lao động cần chủ trì một kế hoạch tiếp cận và hành động hiệu quả với lớp người nghèo bôn ba, trôi nổi này. Không thể chỉ giao cho địa phương xử lí vấn đề này dựa vào tình tự quê hương theo lối truyền thống.