“Hồ Duy Hải liệu có bị thi hành án không?”

01/12/2020

Lê Thế Thắng

01-12-2020

Đây là câu hỏi mà không ít người đặt ra trong suốt thời gian qua. Và cũng là câu hỏi không ít người còn đang mang trong lòng, khi thân phận của Hải vẫn chưa thể tỏ tường.

Hồ Duy Hải từng đứng trước áp lực thi hành án nhiều lần. Đầu tiên là luật quy định khoảng thời gian 3 năm sau Phúc thẩm mà không có Kháng nghị giám đốc thẩm thì sẽ thi hành án. Sau đó là quyết định thi hành án ngày 5/12/2014 như chúng ta đã biết. Hay sau đó là đề nghị thi hành án của Viện trưởng VKSND tỉnh Long An Đinh Văn Sang. Thế nhưng vì nhiều lí do mà Hồ Duy Hải vẫn còn tồn tại đến tận hôm nay.

Nhưng sau phiên Giám đốc thẩm, Kháng nghị đã bị bác thì sao. Hải vẫn bị tuyên y án tử.

Câu trả lời là KHÔNG SAO. Bởi nhiều yếu tố pháp luật quy định nên Hồ Duy Hải không thể bị thi hành án. Đặc biệt là một thông tư có hiệu lực từ ngày hôm nay, 1/12/2020.

Ở thông tư mới này có bổ sung một điều, đại ý rằng sẽ không thể thi hành án bị án đang có kháng nghị, báo cáo của Viện trưởng VKSNDTC, Chánh án Tối cao, UB Tư pháp QH, UB Thường vụ QH… và ở trường hợp Hồ Duy Hải như chúng ta đã biết, Viện KSNDTC vẫn giữ nguyên quan điểm Kháng nghị, UB Tư pháp QH đã báo cáo, UB Thường vụ QH đã tiếp nhận và “giao cơ quan có thẩm quyền giải quyết” (lời bà Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân). Bản thân Hội đồng Thẩm phán Tối cao và Chánh án Tối cao cũng chưa có câu trả lời xác đáng…

Như vậy, chúng ta có thể tạm yên tâm rằng sinh mạng của Hồ Duy Hải đã an toàn, ít nhất ở mặt pháp lý.

Dù vậy, cũng không thể chủ quan về điều đó. Hồ Duy Hải đã chịu biệt giam khổ ải gần 13 năm, quãng thời gian quá khủng khiếp với một con người. Đặc biệt gần đây Hải có dấu hiệu kiệt quệ thể trạng, tinh thần.

“Hồ Duy Hải chưa thể biết là oan hay không oan” – điều này thể hiện sự yếu kém năng lực, sự thiếu trách nhiệm của bộ máy nhà nước đối với một công dân. Chưa bàn, đó là sai sót của nhà nước, là tội lỗi của một số ban ngành đối với công dân Hồ Duy Hải. Chưa biết là oan hay không oan – tức là chưa thể khẳng định có tội hay không có tội. Vì vậy việc cần làm là điều tra lại vụ án, giải đáp những bí ẩn, rắc rối kéo dài suốt 13 năm qua, đồng thời trả tự do cho Hồ Duy Hải, dù chỉ là tạm thời – nhưng cấp thiết.