Nhà vua qua đời, Thái Lan về đâu?

• Bởi Admin

       

  Phạm Lê Vương Các

  Theo FB Phạm Lê Vương Các

  

  Tôi đến Thái Lan vào năm 2014, điều làm tôi thật sự choáng ngợp ở đây là hình ảnh nhà vua đang trị vì Thái Lan Bhumibol Adulyadej.

  Ảnh và tượng Nhà vua hiện diện gần như trong mỗi ngôi nhà, trên các góc phố, trong khách sạn, ở các trung tâm mua sắm. Nó ở khắp mọi nơi. Một Việt Nam nặng tính tuyên truyền về lãnh tụ, nhưng ảnh tượng về Hồ Chí Minh chẳng thể nào sánh bằng ở đây.

  Sự sùng kính của dân chúng Thái đối với nhà vua của họ đến đâu cũng thật khó đoán. Tất nhiên có sự thật lòng, nhưng điều chắc chắn rằng, sự sùng kính này có luôn cả phần cưỡng ép.

  Cưỡng ép không chỉ đối với dân Thái mà còn đối với cả người nước ngoài khi ở đây.

  Ấn tượng của tôi về chủ đề này thật khó phai. Đó là một buổi tối khi tôi đi xem một chương trình biểu diễn nghệ về lịch sử và văn hóa Thái Lan tại Siam Niramit Bangkok. Khi trên màn hình chiếu đến hình ảnh nhà vua Thái, tất cả mọi người đang ngồi xem trong sân khấu nhận được thông báo là phải bỏ nón xuống và đứng lên để thể hiện lòng thành kính và tôn trọng nhà vua. Tôi phải đứng rất lâu cho đến khi tiết mục chiếu xong về cuộc đời của Nhà vua kết thúc. Một cảm giác thật khó chịu khi đó, nhưng không dễ gì để bộc lộ ra bên ngoài… 

  Sự sùng kính Nhà vua một phần cũng được đảm bảo bởi sự tuyên truyền. Khi vào các quán bia, nhìn lên tivi, bạn sẽ thấy chiếu đi chiếu lại cảnh mấy ông tướng, các chính trị gia và người dân phải bò sộp và quỳ lạy trước Nhà vua.

  Sự cưỡng ép này được đảm bảo bằng luật, với mức án lên đến 15 năm tù cho những ai “xúc phạm đến nhà vua”. Điều đáng nói là luật Thái lan cũng không định nghĩa hành vi như thế nào là “xúc phạm”. Nó cũng là một dạng luật như điều 88 Bộ luật Hình sự của Việt Nam “muốn bắt ai thì bắt” tùy vào cách hiểu của giới cầm quyền. 

  Bởi vậy, những lời nói hay hành vi liên quan đến nhà vua ở Thái Lan mà trái với truyền thống đều dễ bị chụp mũ phạm tội "khi quân".

  Tôi có hỏi một nhà báo Thái Lan rằng: “Nhà vua có phải là tác nhân làm cho nền dân chủ Thái lan không hoàn bị và liên tục rơi vào khủng hoảng hay không?”. Cô nhà báo này chỉ cười và trả lời rằng: “Bạn đặt câu hỏi này là bạn đã tự tìm câu trả lời cho mình rồi”.

  Và cô nhà báo này đã kể cho tôi nghe câu chuyện một Tổng biên tập của một tờ báo điện tử Thái Lan bị bắt về tội “khi quân” vì không kịp xóa một comment của một độc giả đã chỉ trích Hoàng gia.

  Ở Thái Lan có tự do ngôn luận và biểu đạt, đi biểu tình chỉ trích, và thậm chí là bôi nhọ Chính phủ thoải mái, nhưng trừ Hoàng gia ra.

  Một cô hướng dẫn viên du lịch người Thái đã cho tôi biết rằng, nhà vua Thái rất được lòng dân chúng. Họ yêu quý Nhà vua vì những gì mà ông ấy đã làm cho đất nước và người dân Thái Lan. Nhưng cô này cũng bày tỏ lo ngại khi nhà vua mất đi, Thái Lan sẽ rơi vào cuộc khủng hoảng trầm trọng trong tương lai.

  “Thái tử - người con trai duy nhất của Nhà vua sẽ nối ngôi, thuộc dạng ăn chơi trác táng, không được lòng dân chúng”, Cô nói.

  Và tối hôm nay, Nhà vua Thái qua đời, liệu Thái Lan sẽ có thêm những khủng hoảng mới hay mở đường để đưa Thái Lan đến với một nền dân chủ hoàn thiện hơn?

  __________________

  NHÌN NGƯỜI THÁI NGHĨ NGƯỜI VIỆT 

  Vua Thái ra đi, để lại một đất nước Thái trong chia rẽ, cai trị bởi quân đội. Có một câu hỏi rằng tại sao Thái Lan không trải qua bất cứ một cuộc chiến tranh nào lại chỉ có một vị thế thường như vậy, nhất là khi so với các nước Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore, hay sát bên như Malaysia và giờ đây là Indonesia, cả về triển vọng kinh tế, hệ thống dân chủ, và tương lai quốc gia? Có phải rằng Thái Lan thiếu tự do ngôn luận, mà một trong đó là các ý kiến phê bình liên quan đến hoàng gia và thể chế, và chính vì vậy mà trí thức Thái không dám nói và bàn bạc các vấn đề liên quan nhiều đến hệ thống chính trị dẫn đến cuối cùng là những nền dân chủ được dựng lên rồi cuối cùng đổ vỡ? Bởi vì những đề tài bàn luận liên quan đến chính trị mà không dám đụng tới vua vì luật cấm thì có khác gì con voi nằm giữa phòng mà người quét phòng giả vờ không thấy và không dám nói. Đó quả thật là bi kịch của Thái Lan. Thật tiếc cho Thái Lan. Nếu như vua Thái bãi bỏ đi các quyết định đó, để vua với dân gần gũi chân tình, thì vị thế của vua trong mắt dân chắc chắn sẽ không thể giảm xuống mà tương lai đất nước chắc sẽ rạng rỡ hơn vì các ý kiến thẳng thắn sẽ được nêu ra và trao đổi, đem lại nhiều hiểu biết giúp dung hòa lợi ích các phe phái và tìm ra một hướng đi cho dân tộc trong bao dung, hòa bình, và vì lợi ích đất nước. 

  Bất cứ một nền dân chủ nào cũng cần được vun đắp và liên tục xây dựng. Có như vậy thì hệ thống dân chủ mới càng tươi mới và phát triển. Sự vun đắp đó trước tiên là ở các trí thức. Họ cần liên tục cất tiếng nói của mình vì lẽ công bằng và sự tự do. Bên cạnh đó là sự nuôi dưỡng và thúc đẩy của những người lãnh đạo hiểu biết. Không phải rằng khi các chính phủ phương Tây tạo ra các giải thưởng nhân quyền và lên tiếng vì nhân quyền chỉ vì đó là các hành động nhân đạo, mà trước hết việc tạo ra các giải thưởng nhân quyền và hành động lên tiếng đó nó như là một tấm gương nhắc nhở chính các công dân của mình trách nhiệm duy trì và bảo vệ dân chủ. Họ cần nỗ lực phát huy dân chủ hơn để xứng đáng là tấm gương khi phải giương cao ngọn hải đăng dân chủ soi sáng những ngục sâu của thế giới. Họ là những cơ quan duy trì và liên tục gieo rắc những hạt mầm dân chủ trên chính đất nước họ và cho cộng đồng thế giới. Nuôi dưỡng một đứa bé cần một ngôi làng, và bằng cách gieo mầm dân chủ đến thế giới họ gặt lại hòa bình và yêu thương trên chính quê hương mình. 

  Bi kịch của Thái cũng chính là bi kịch của Việt Nam. Chừng nào mà trí thức Việt Nam không dám nhìn thẳng vào gốc rễ của vấn đề đất nước đó là chính trị cần tự do và bàn luận sôi nổi thì chừng đó đất nước sẽ còn lụn bại. 

  OL, 13.10.2016

  https://nguyenhuyvu.blogspot.no/2016/10/nhin-nguoi-thai-nghi-nguoi-viet.html